Święta i islamie

Piątek jest dla muzułmanów dniem świętym, a tym samym, podobnie jak nasza niedziela, dniem wolnym od pracy. W ciągu roku wyznawcy islamu obchodzą wiele świąt. Zwykle wiążą się one z podstawowymi obowiązkami religijnymi: pielgrzymką i postem.

HIDŻRA

Pierwszy dzień roku muzułmańskiego (1. muharrama) obchodzony na pamiątkę emigracji proroka Muhammada z Mekki do Medyny w 622 roku n.e. z powodu konfliktu między twórcą religii islamu a arystokracją mekkańską. Muhammad założył w Medynie, ówczesnym Jasrib, nową wspólnotę muzułmańską. 1. muharram 622 roku n.e. to data oznaczająca początek ery islamu.

Zwykle dzień ten świętuje się wspominając historię przeniesienia się Proroka i jego zwolenników (muhadżirów) z Mekki do Medyny.

RAMADAN

Nazwa dziewiątego miesiąca kalendarza muzułmańskiego, miesiąca, w którym według tradycji został objawiony Koran i będący w islamie czasem postu – saumu. Jest trzecim z pięciu obowiązków muzułmanina, a jednocześnie ważnym filarem religii islamu. Jego zasady reguluje Koran (2:183-185, 187). Muzułmanie w czasie ramadanu od wschodu do zachodu słońca wstrzymują się od spożywania potraw i napojów, palenia, odbywania stosunków płciowych i czasami przełykania śliny. Ci, którzy z jakichś powodów (podróż, menstruacja, choroba) nie pościli bądź przerwali post w czasie ramadanu, zobowiązani są odbyć go w innym okresie.

Post stanowi symbol oczyszczenia religijnego, głębokiej duchowej dyscypliny, a także triumfu umysłu nad materią. Dlatego w islamie zalecane są też posty dobrowolne odbywane poza ramadanem.

Cały okres ramadanu jest czasem szczególnej religijności. W meczetach odbywają się zespołowe modły, zwane tarauih oraz recytowany jest Koran (każdego dnia postu kolejna jego część).

Zachód słońca jest znakiem przerwania postu aż do świtu. Muzułmanie spożywają wtedy uroczystą kolację, tzw. iftar. Noce zwykle wypełnia życie towarzyskie oraz obfite jedzenie.

LAJLAT AL-KADR

Święto, obchodzone 27. ramadana, upamiętnia noc pierwszego objawienia, jakie spłynęło na proroka Muhammada. Czas ten zwany jest „nocą przeznaczenia”, gdyż wtedy właśnie Bóg ma określać losy wszystkich ludzi. Muzułmanie czytają tej nocy Koran i modlą się, by wyjednać u Boga jak najlepszy los.

ID AL-FITR

Święto „przerwania postu” przypada na 1. szawwala. Jest dniem kierowania dziękczynnych modłów do Boga za to, że pozwolił muzułmanom przezwyciężyć trudy związane z miesięcznym postem. Id al-fitr to czas spotkań rodzinnych i obdarowywania się prezentami. Muzułmanie tego dnia zakładają nowe ubranie, kupione w czasie ramadanowych nocy, kiedy to targi tętnią życiem.

ID AL-ADHA

10. zu al-hidżdża muzułmanie obchodzą „święto ofiar” upamiętniające opowieść o proroku Ibrahimie pragnącego złożyć w ofierze Bogu swego ukochanego syna Ismaila. Najważniejsze ceremonie odbywają się w Mekce, w której w tym czasie rytuały pielgrzymki dobiegają końca. Wierni obrzucają kamykami trzy kamienie, symbolizujące diabły, które starały się nakłonić Ibrahima, by nie poświęcał Bogu Ismaila. Zwyczaj, który łączy muzułmanów znajdujących się w czasie id al-adha w Mekce i tych, którzy nie mieli tego szczęścia, to złożenie w ofierze barana, krowy, wielbłąda lub drobiu w zależności od możliwości finansowych. Trzecią część mięsa otrzymują ubodzy, a kolejną trzecią – krewni.

LAJLAT AL-MIRADŻ

Święto wniebowstąpienia proroka Muhammada przypada 27. dnia miesiąca radżab. Upamiętnia ono tzw. nocną podróż Proroka z Mekki do Jerozolimy (isra), którą odbył na legendarnym wierzchowcu Al-Buraku o twarzy kobiety, ciele muła i ogonie pawia, tuż przed swoją emigracją do Medyny w 622 roku n.e.> hidżra. Tej nocy archanioł Gabriel poprowadził Muhammada przez siedem sfer niebieskich na spotkanie z Bogiem, który nałożył wtedy na muzułmanów obowiązek odmawiania pięciu modlitw dziennie.

Muzułmanie tego dnia słuchają opowieści o życiu Proroka.

ID MAULID AN-NABI

Święto urodzin proroka Muhammada obchodzone jest 12. dnia muzułmańskiego miesiąca rabi al-awwal. Data narodzin Proroka nie jest znana, więc świętuje się dzień jego śmierci. Obchody id maulid an-nabi przybrały na znaczeniu dopiero około XI wieku, być może pod wpływem chrześcijaństwa przywiązującego ogromną wagę do dnia urodzin Chrystusa. Dlatego też nie wszystkie autorytety muzułmańskie uznają to święto. Niemniej dla muzułmańskich mistyków, sufich, uznających Muhammada za „człowieka doskonałego”, święto to ma ogromne znaczenie.

Tego dnia w meczetach recytuje się poematy opiewające Proroka, m.in. poemat „Al-Burda” Al-Busiriego (1213-96). Poza tym ulicami przechodzą procesje i odbywają się uroczyste jarmarki.

MAHRADŻAN ASZURA

Jedno z najważniejszych świąt szyickich, którego obchody rozpoczynają się 10. dnia muharrama (pierwszego miesiąca kalendarza muzułmańskiego) i trwają dziesięć dni; stąd nazwa święta (aszara to po arabsku dziesięć). Towarzyszące obchodom przedstawienia pasyjne, tzw. tazija upamiętniają męczeńską śmierć trzeciego szyickiego imama Al-Husajna, syna kalifa Alego, a wnuka Proroka Muhammada i jego rodziny w bitwie pod Karbalą (680 rok n.e.). W tym właśnie mieście położonym w dzisiejszym Iraku odbywa się najważniejszy i najbardziej znany festiwal. W czasie widowisk taziji oraz pochodów pokutników i biczowników, w czasie których odtwarza się sceny śmierci Al-Husajna, często dochodzi do samookaleczeń. Szyici pragną w ten sposób wyrazić skruchę za to, że dopouścili do zamordowania imama.

Korzystano z:
Janusz Danecki „Podstawowe wiadomości o islamie” t.I, Warszawa 1998
Francis Robinson „Świat islamu”, Warszawa 1996
„Arabowie – słownik encyklopedyczny” red. Marek Dziekan, Warszawa 2001

Autor: Iza Szybilska

Źródło: www.arabia.pl

Data publikacji: 5 września 2002 r.