Kuchnia Egipska
Co jeść w kraju faraonów
Egipcjanie przez 4 tysiące lat udoskonalali swoją sztukę kulinarną. Warto poznać jedną z najstarszych kuchni świata.
Kuchnia egipska łączy tradycje Bliskiego Wschodu i krajów śródziemnomorskich. Potrawy stanowią kombinację warzyw i różnych rodzajów mięs polewanych sosami i przyprawionych ziołami: kminkiem, kurkumą, kolendrą, pietruszką i miętą. Nubijczycy, żyjący na południu kraju, lubią pikantne potrawy, podczas gdy mieszkańcy północy unikają ostrych smaków. Wszyscy Egipcjanie, bez względu na miejsce zamieszkania, uwielbiają zasiadać wspólnie do stołu, jeść oraz rozmawiać o jedzeniu.
Główny posiłek spożywają najczęściej po południu, między 14.00 a 17.00.
Uczta zaczyna się od przekąsek (mezze), wśród których dominują marynowane warzywa z zimnymi sosami. Przyrządzone na różne sposoby mięso kurczaka, wołowinę lub baraninę serwuje się jako danie główne.
Podaje się je z warzywami i chlebem. Najważniejszym składnikiem egipskiej kuchni jest bób i fasola (ful). Egipcjanie przygotowują ją na różne sposoby i jedzą nawet na śniadanie – gotowane ziarna miksują z cebulą, pomidorami, przyprawami i podają z jajkiem. Na ulicy sprzedaje się taką pastę jako wypełnienie kanapek albo w postaci smażonych kulek (ta’amija lub falafel).
Prosto z wozów można kupić duszone ziarna fasoli. Nieodłącznym dodatkiem większości potraw jest chleb (aysz) – placek przypominający podpłomyk – cienki i pusty w środku; służy też do nabierania jedzenia.
Wypełniany fasolą, warzywami i sosem sezamowym (tahina) lub mięsem staje się pożywną kanapką. Typowym daniem egipskiej kuchni są zupy (chorba): mięsne (lahma), warzywne (chudar) lub rybne (samak).Turyści zachwalają wszystkie z wyjątkiem zielonej, śluzowatej zupy z liści molochija, warzywa podobnego do szpinaku.
Na świeżą rybę najlepiej udać się do Asuanu lub innej nadmorskiej miejscowości. W lepszych restauracjach przyszłe danie można samemu wyłowić z wielkiego akwarium.
Warto też skosztować innego tutejszego przysmaku – mięsa gołębia (hamam). Ptaka nadziewa się ostro przyprawionym ryżem, a następnie piecze lub dusi.
Owoce, pyszne i słodkie można jeść przez cały rok. Zimą najlepsze są banany, daktyle, pomarańcze i granaty. Z kolei lato to sezon na melony, brzoskwinie, śliwki i winogrona. Warto spróbować m.in. słodkich różowych pomarańczy (burtu’aan bedammoh).
Jeśli chodzi o słodkości, to egipskie desery zaspokoją najbardziej wybrednego łasucha. Baklawa – strudel z orzechami i miodem, znany z kuchni tureckiej i grec- kiej – należy do mniej słodkich.
Smacznego (hani’an) mówi się nie przed, ale po posiłku.
Wokół stołu
Napoje
Herbatę (shay), jak przystało na napój narodowy, pija się w Egipcie zawsze i wszędzie. Liście herbaciane gotuje się w czajniczku i słodzi, nie żałując cukru. Podaje się samą lub z dodatkiem mleka. W upalne dni najlepiej pić herbatę miętową (shay bi na’na’).
Kawa (qahwa), tradycyjnie mocna i bardzo słodka (ziyada), jest parzona z dużą ilością cukru w tygielku i rozlewana do maleńkich filiżanek. Jeśli nie chcesz pić ulepku, poproś o kawę średnio słodką (mazbut), z odrobiną cukru (ariha) lub bez (sada).
Wodę najlepiej pić z butelek fabrycznie zamykanych, a nie z karafek stawianych w restauracjach na stół. Przed wypiciem warto sprawdzić, czy kapsel lub nakrętka nie są naruszone, gdż zdarzają się przypadki ponownego napełniania butelek wodą z kranu.
Soki (asir) – tanie, smaczne i orzeźwiające, wyciskane ze świeżych owoców: pomarańczy (burtu’aan), truskawek (farawla), granatów (ruman), mango (manga), bananów (mohz) lub z. trzciny cukrowej (asab). Popularne są także soki warzywne: ogórkowy (khiyar), pomidorowy (tamaatin), marchewkowy (gazar) czy pomarańczowo-marchewkowy (nuss wa nuss). Pyszny i bardzo popularny jest napar z liści hibiskusa (karkadeh).
Trunki
Egipcjanie, jak przystało na muzułmanów, rzadko piją alkohol. Nic więc dziwnego, że produkowane u nich wina, giny, brandy i whisky nie należą do światowej czołówki. Miejscowe piwo Stella jest dość słabe, za pół litra trzeba zapłacić od 6 EGP wzwyż (w zależności od klasy lokalu), dużo mocniejsze, ale i droższe jest Stella Export (15 EGP). Warto natomiast spróbować zibiby, egipskiej odmiany ouzo. Trunek ten pija się także nierozcieńczony. W hotelach i większych restauracjach można zamówić drinki lub importowane piwa, ale niestety, są drogie. Dużo lepszym rozwiązaniem jest zakup importowanego alkoholu w supermarkecie lub sklepie wolnocłowym. Przed upływem 24 godzin od wjazdu do Egiptu można kupić maksymalnie 4 litry. W ciągu 48 godzin – 3 litry. Jedyny warunek – trzeba okazać paszport. W Kairze są trzy sklepy wolnocłowe: na lotnisku, 500 m od hotelu „Atlas-Zamalik” oraz w hotelu „Sheraton” w Dokki.
Tradycyjne dania
- shorba ads – zupa z soczewicy, z dodatkiem mielonego kminku i cytryny
- molochija – gęsta zupa z liści warzywa podobnego do szpinaku, lekko kleista
- kushari – danie z ryżu, makaronu, soczewicy i cebuli, polane ostrym sosem pomidorowym lub czosnkowym
- ta’amija/falafel – smażone kulki z uprzednio zmiksowanej ciecierzycy/fasoli
- kufta – kulki z mielonej baraniny, z dodatkiem cebuli i przypraw, pieczone na ruszcie
- shoarma – chlebek typu pita nadziewany skrawkami marynowanej jagnięciny i sałatą, polany sosem sezamowym
- torli – duszone warzywa podawane zwykle z jagnięciną lub też wołowiną
Desery
- umm ali – słodkie ciasto z orzechami i rodzynkami, maczane w gorącym mleku
- basbusa – deser z kaszy manny ze słodkim syropem, orzechami i rodzynkami
- mahallabija – pudding ryżowy posypany orzeszkami pistacjowymi
Autor: Monika Nietubyć